Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), zwane potocznie reumatyzmem, to zaburzenie autoimmunizacyjne prowadzące do powstania stanu zapalnego w obrębie stawów. Według różnych szacunków aż u 30–70% osób cierpiących na RZS rozwija się anemia (niedokrwistość). Dane te są bardzo istotne, gdyż współwystępująca niedokrwistość może nie tylko wpływać na stan pacjenta, ale także determinować konieczność podjęcia bardziej agresywnego leczenia.
Anemia – jedna z przyczyn osłabienia u chorych na RZS
Niedokrwistość to zaburzenie, które polega na zmniejszeniu się liczby krwinek czerwonych lub ich słabszym wysyceniu hemoglobiną. Prowadzi to do mniej wydajnego transportu tlenu do komórek naszego ciała, a objawia się m.in. zawrotami i bólami głowy oraz zmęczeniem i osłabieniem. Do rozwoju anemii u chorych na RZS może dojść w wyniku działania wielu czynników. Należą do nich:
- leki stosowane w leczeniu RZS (takie jak sterydy lub metotreksat), które mogą spowodować powstanie uszkodzeń w jelicie, co utrudnia wchłanianie żelaza z pokarmów
- leki hamujące nadmierną odpowiedź układu odpornościowego (takie jak azatiopryna lub cyklofosfamid), które osłabiają produkcję krwinek czerwonych
- samo RZS, które może prowadzić do skrócenia czasu życia krwinek czerwonych; jeżeli organizm pacjenta nie nadąża z produkcją nowych komórek, może dojść do niedokrwistości
Rodzaj anemii ma znaczenie
Dokładna diagnostyka anemii umożliwia ocenę typu tego zaburzenia. Pozwala to na jego skuteczne leczenie, a także – co zaskakujące – może przyczynić się do ukierunkowania leczenia RZS. Chorzy na RZS mogą cierpieć na różne typy anemii. Oto one:
- Niedokrwistość chorób przewlekłych – ten typ anemii dotyka osoby cierpiące z powodu chorób zapalnych. Wynika z produkowania przez organizm niewystarczającej liczby krwinek czerwonych lub komórek charakteryzujących się krótszym okresem życia. Co szczególnie ważne, wyniki badań naukowych wskazują, że ten typ niedokrwistości koreluje z powstaniem nadżerek stawowych u chorych na RZS. Może być on zatem wskaźnikiem agresywnego przebiegu tej choroby. Pacjenci cierpiący z powodu RZS i towarzyszącej mu niedokrwistości chorób przewlekłych mogą wymagać bardziej agresywnej terapii.
- Anemia hemolityczna – występuje, gdy organizm pacjenta niszczy zdrowe krwinki czerwone. Może pojawić się u osób cierpiących z powodu zaburzeń układu odpornościowego, infekcji lub jako reakcja na podanie niektórych leków.
- Niedokrwistość z niedoboru żelaza – dochodzi do niej, kiedy dieta pacjenta nie zawiera wystarczającej ilości żelaza bądź gdy jego wchłanianie nie jest efektywne.
- Anemia megaloblastyczna – charakteryzuje się ona produkowaniem przez organizm zbyt dużych krwinek czerwonych, które przenoszą tlen w mniej efektywny sposób niż komórki prawidłowej wielkości.
U chorych często dochodzi do rozwoju kombinacji niedokrwistości chorób przewlekłych i anemii z niedoboru żelaza.
Problem, którego nie wolno bagatelizować
Szybkie i skuteczne zwalczenie anemii jest istotne zarówno dla poprawy samopoczucia, jak i RZS. Dlatego jeżeli zaobserwujesz u siebie jej objawy, niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem, gdyż tylko on może zdiagnozować problem i dobrać najlepszą formę terapii w zależności od typu niedokrwistości.
Opracowano na podstawie: