Nadwrażliwość pokarmowa to niepożądana reakcja organizmu na pokarm w dawce, która dla większości osób jest bezpieczna. Może ona objawiać się na wiele sposobów, np. problemami żołądkowymi, wahaniami wagi, migrenami czy problemami skórnymi.
Istnieje kilka rodzajów nadwrażliwości pokarmowej:
- alergia – niemal natychmiastowa reakcja układu odpornościowego na alergen (np. orzechy, mleko); objawy pojawiają się od razu lub w ciągu kilku minut (klasyczne przykłady: wysypka, katar, duszność)
- nadwrażliwość IgG-zależna – opóźniona reakcja układu odpornościowego na pokarm; objawy mogą pojawić się nawet kilka godzin lub dni po spożyciu, przez co trudniej powiązać objawy z konkretnym pokarmem; często mylona z innymi problemami zdrowotnymi
- nietolerancja – nie jest związana z układem odpornościowym; może być spowodowana np. brakiem enzymu (np. nietolerancja laktozy); objawy zazwyczaj łagodniejsze niż w alergii
Uwaga: termin „nietolerancja” nie powinien być używany do określania reakcji immunologicznych.
Właściwa diagnoza jest kluczowa do odzyskania zdrowia, ponieważ od niej zależy forma leczenia.
Przy podejrzeniu alergii pokarmowej wykonuje się:
- testy skórne – na skórę nakłada się niewielkie ilości alergenów i obserwuje się reakcję
- testy z krwi – oznacza się poziom przeciwciał IgE w surowicy wobec wybranym alergenom
Przy podejrzeniu nadwrażliwości pokarmowej IgG-zależnej zalecane są:
- testy z krwi – oznacza się całkowity poziom przeciwciał IgG w surowicy wobec wybranym produktom spożywczym
Przy podejrzeniu nietolerancji pokarmowej można wykonać:
- test wodorowy – polega na pomiarze wodoru w wydychanym powietrzu po wypiciu np. roztworu laktozy w przypadku podejrzenia nietolerancji laktozy; wzrost poziomu wodoru oznacza nietolerancję laktozy
- test genetyczny – określa predyspozycje genetyczne do zachorowania na wskazaną nietolerancję