Autoprzeciwciała to przeciwciała, czyli białka produkowane przez układ odpornościowy, które atakują komórki, tkanki i narządy własnego organizmu. Mogą być związane z różnymi chorobami o podłożu autoimmunologicznym („z autoagresji”).
Badanie autoprzeciwciał może być zalecane z różnych przyczyn i zawsze powinno być podyktowane przesłankami wynikającymi z obrazu klinicznego pacjenta. Badanie na obecność autoprzeciwciał może być wykonane jako element diagnostyki przewlekłych, postępujących i niepokojących objawów ze strony konkretnych organów lub całego organizmu. Specyficzne autoprzeciwciała zwykle są powiązane z konkretnymi chorobami, co ułatwia dalsze postępowanie diagnostyczne i często prowadzi do postawienia właściwej diagnozy. Wykonywanie testów na obecność autoprzeciwciał może mieć duże znaczenie i wiele zastosowań – więcej na ten temat przeczytasz w zakładce: Znaczenie badania autoprzeciwciał.
Aby wykonać testy na obecność autoprzeciwciał, w większości przypadków niezbędna jest próbka krwi pobrana od pacjenta. Krew pobiera się zazwyczaj z żyły łokciowej na przedramieniu. Następnie próbka krwi poddawana jest analizie w laboratorium.
Pobranie próbki krwi może wywołać krótkotrwałe uczucie dyskomfortu lub lekkiego bólu, jednak z reguły nie jest bolesne.
Nie, spożywanie posiłków i napojów przed planowanym badaniem nie wpływa na poziom autoprzeciwciał we krwi.
Istnieją różne rodzaje testów, które mogą być stosowane do wykrywania autoprzeciwciał. Mogą one być oparte o metody takie, jak: ELISA, immunoblot, immunofluorescencja pośrednia (IIFT) czy chemiluminescencja (ChLIA). Niektóre z nich wykrywają tylko jeden rodzaj autoprzeciwciał, inne pozwalają na analizę obecności kilku lub nawet kilkunastu parametrów w jednym badaniu. O tym, jaki test wykonać, najczęściej decyduje lekarz w oparciu o analizę objawów pacjenta oraz aktualne rekomendacje diagnostyczne.
Koszt testu laboratoryjnego na obecność autoprzeciwciał może się różnić w zależności od indywidualnych ustaleń każdego laboratorium oraz rodzaju wykonywanego badania i liczby przeciwciał wykrywanych w teście – testy wieloparametrowe zazwyczaj są droższe. Aby poznać dokładne koszty przeprowadzenia badania, zaleca się bezpośredni kontakt telefoniczny z wybraną placówką laboratoryjną. Wyszukaj najbliższe laboratorium, które wykonuje interesujący Cię test, za pomocą wyszukiwarki na górze strony. Numer telefonu do placówki znajdziesz w wynikach wyszukiwania.
Tak, badania na obecność autoprzeciwciał są bezpieczne dla kobiet w ciąży, ponieważ do ich przeprowadzenia wystarczy jedynie pobranie próbki krwi. Warto jednak zaznaczyć, że tego rodzaju badania powinny być wykonane wyłącznie z medycznych wskazań, czyli zgodnie z zaleceniami lekarza.
Czas oczekiwania na wynik może się różnić w zależności od laboratorium, w którym przeprowadzane jest badanie. Aby uzyskać informacje na temat czasu realizacji zlecenia, zaleca się kontakt bezpośrednio z wybranym laboratorium. Wyszukaj najbliższe laboratorium, które wykonuje interesujący Cię test, za pomocą wyszukiwarki na górze strony. W wynikach wyszukiwania znajdziesz numer telefonu do danej placówki.
Ocena wyników testu zależy od zidentyfikowanych autoprzeciwciał i zawsze powinna być przeprowadzana z uwzględnieniem objawów klinicznych oraz historii chorobowej pacjenta. W przypadku pozytywnych wyników konieczne może być wykonanie dodatkowych badań oraz zastosowanie odpowiedniej terapii. Jeśli wynik badania jest negatywny, w zależności od wykonanego badania i objawów pacjenta, lekarz może zlecić wykonanie dodatkowych badań lub diagnostykę w kierunku innych schorzeń. W każdej sytuacji zaleca się konsultację z lekarzem w celu właściwej interpretacji wyników oraz ustalenia planu dalszego postępowania.
Autoimmunizacja jest określana jako zaburzona reakcja układu odpornościowego, w wyniku której dochodzi do wytworzenia autoprzeciwciał – przeciwciał skierowanych przeciwko tkankom i narządom własnego organizmu. Tego rodzaju nieprawidłowe działanie systemu odpornościowego człowieka może prowadzić do rozwoju przewlekłych chorób zwanych chorobami autoimmunologicznymi. Objawy chorób autoimmunologicznych zwykle nie są jednoznaczne i charakterystyczne dla danego schorzenia, co może utrudniać postawienie rozpoznania. Przebieg choroby jest zazwyczaj przewlekły i w części przypadków charakteryzuje się występowaniem kolejno po sobie okresów nasilenia objawów (zaostrzenie) oraz remisji (wygaszenie objawów).
Szacuje się, że około 5% ludności na całym świecie cierpi na choroby autoimmunologiczne, a liczba przypadków stale rośnie. Schorzenia te dotykają około 3% mężczyzn i około 7% kobiet. Istnieje ponad 80 różnych jednostek chorobowych, które są związane z autoimmunizacją. W większości przypadków na choroby autoimmunologiczne częściej chorują kobiety.
Przyczyny chorób autoimmunologicznych nie są w pełni poznane. Obecnie uważa się, że choroby autoimmunologiczne wynikają z wzajemnego oddziaływania różnych czynników, w tym genetycznych, środowiskowych i infekcyjnych. W ostatnich latach zaobserwowano gwałtowny wzrost zachorowalności na te choroby, co sugeruje istotny wpływ czynników środowiskowych, takich jak stres, dieta, stosowane leki i zanieczyszczenie środowiska. Ryzyko zachorowania na niektóre choroby mogą zwiększać: palenie papierosów, otyłość, przebycie pewnych infekcji oraz stosowanie określonych leków.
Choroby autoimmunologiczne mogą pojawić się w każdym wieku, niezależnie od płci, chociaż kobiety zwykle chorują częściej niż mężczyźni. Często zdarza się, że jedna osoba cierpi jednocześnie na kilka różnych chorób o podłożu autoimmunizacyjnym. U osób, których bliscy krewni również chorują na choroby autoimmunologiczne, ryzyko zachorowania zwykle jest wyższe. Niemniej jednak posiadanie genetycznych predyspozycji do danej choroby autoimmunizacyjnej nie jest równoznaczne z tym, że dana osoba na nią zachoruje.
Objawy chorób autoimmunologicznych są różnorodne, ponieważ nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego może być skierowana przeciwko różnym tkankom i narządom w organizmie. Ze względu na towarzyszący proces zapalny w przebiegu chorób autoimmunologicznych, zwłaszcza w początkowym stadium, mogą pojawić się niecharakterystyczne objawy ogólne, takie jak gorączka, złe samopoczucie i osłabienie. W przypadku podejrzenia występowania choroby autoimmunizacyjnej należy skonsultować się z lekarzem specjalistą.
Proces diagnostyczny choroby o podłożu autoimmunizacyjnym jest złożony i wymaga wnikliwej analizy objawów klinicznych oraz wyników badań dodatkowych, w tym laboratoryjnych. Niezwykle istotne w diagnostyce schorzeń z tej grupy jest wykrycie obecności autoprzeciwciał we krwi pacjenta. Metody serologiczne stanowią nieocenione wsparcie dla lekarzy specjalistów, umożliwiając postawienie trafnej diagnozy oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia.
