Autoimmunologiczne zapalenie wątroby

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby (ang. autoimmune hepatitis, AIH) to przewlekłe schorzenie charakteryzujące się uszkodzeniem wątroby na skutek trwającego procesu autoimmunizacyjnego. W przebiegu AIH układ odpornościowy atakuje komórki wątroby, wywołując stan zapalny oraz martwicę tkanki wątrobowej. W konsekwencji autoimmunologiczne zapalenie wątroby może prowadzić do marskości wątroby. Wyróżnia się dwa rodzaje autoimmunologicznego zapalenia wątroby: AIH typu 1 (dorosłych) oraz AIH typu 2 (dzieci).

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby – przyczyny i częstość występowania

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby to choroba stosunkowo rzadka. Roczna zapadalność na AIH w krajach Europy Zachodniej szacowana jest na 0,69 na 100 tysięcy osób. Choroba ta występuje głównie u kobiet (kobiety chorują 4 razy częściej). Zachorowania występują w każdym wieku, najczęściej pomiędzy 10. a 30. i pomiędzy 40. a 60. rokiem życia. Przyczyna występowania AIH nadal nie została wystarczająco wyjaśniona. Uważa się, że u osoby predysponowanej genetycznie bodźcem wyzwalającym może być czynnik środowiskowy (np. infekcja wirusowa, bakteryjna). AIH może współistnieć z innymi narządowymi chorobami autoimmunologicznymi.

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby – objawy

Choroba może przebiegać bezobjawowo albo przybrać postać ostrego lub przewlekłego zapalenia wątroby. Żaden objaw nie jest charakterystyczny. U niektórych pacjentów objawy początkowe podobne są do ostrego wirusowego zapalenia wątroby. U pozostałych występują objawy niespecyficzne, takie jak zmęczenie czy brak łaknienia. Wykrycie AIH często ma charakter przypadkowy – przy okazji wykonywania badań laboratoryjnych z innej przyczyny. W przypadkach objawowych AIH cechuje się żółtaczką o zmiennym nasileniu.

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby – diagnostyka

Nie ma żadnego objawu klinicznego ani wyniku badania laboratoryjnego (z wyjątkiem przeciwciał anty-SLA/LP), które by jednoznacznie wskazywały na autoimmunologiczne zapalenie wątroby. Należy wykluczyć inne przyczyny zapalenia wątroby (wirusowe, dziedziczne, polekowe). W celu rozpoznania AIH należy uwzględnić: obraz kliniczny i historię choroby pacjenta, wyniki badań laboratoryjnych oraz badanie histopatologiczne bioptatu wątroby. W kryteriach rozpoznania choroby uwzględniona jest obecność autoprzeciwciał.

Autoprzeciwciała w przebiegu autoimmunologicznego zapalenia wątroby

Autoprzeciwciała odgrywają kluczową rolę w diagnostyce i monitorowaniu aktywności autoimmunologicznego zapalenia wątroby. Pozwalają również różnicować AIH od innych chorób wątroby, jak również AIH typu 1 i 2. W przebiegu AIH w surowicy krwi pacjenta można wykryć przeciwciała przeciwko mięśniom gładkim (ASMA), przeciwjądrowe (ANA), anty-LC-1, anty-LKM, anty-SLA/LP, anty-PGDH. Wartość diagnostyczna przeciwciał anty-SLA/LP jest bliska 100% – każdy dodatni wynik z bardzo dużym prawdopodobieństwem wskazuje na AIH typu 1, o ile występują odpowiednie objawy kliniczne.

Opracowano na podstawie: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.7.5.