Szczepienia przeciw COVID-19 u kobiet w ciąży – co zalecają eksperci

W dobie pandemii zaobserwowano, że u kobiet w ciąży istnieje zwiększone ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19. Na skutek infekcji SARS-CoV-2 u ciężarnej, szczególnie w zaawansowanej ciąży, może dojść do gwałtownego pogorszenia stanu zdrowia, wymagającego hospitalizacji, oraz do przedwczesnego porodu. Zaobserwowano również wyższą śmiertelność wśród chorujących na COVID-19 kobiet w ciąży w porównaniu z resztą populacji. Z uwagi na to obecnie wiele towarzystw naukowych na całym świecie rekomenduje szczepienia ochronne przeciw COVID-19 u kobiet ciężarnych i karmiących. Wstępne niekliniczne badania w kierunku toksyczności rozwojowej i reprodukcyjnej DART (ang. Developmental and Reproductive Toxicity) wykazały brak szkodliwego działania szczepionek przeciw COVID-19 na płód czy też układ rozrodczy zwierząt. Podkreśla się, że mechanizm podawanych przeciw COVID-19 preparatów mRNA i wektorowych jest bezpieczny. W ostatnim czasie w „The New England Journal of Medicine” pojawiła się pierwsza publikacja dotycząca oceny bezpieczeństwa stosowania szczepionek u kobiet ciężarnych. W pracy tej analizowano dane medyczne z okresu 14 grudnia 2020 – 28 lutego 2021, a grupa badanych kobiet liczyła 35 691 ciężarnych znajdujących się w przedziale wiekowym 16–54 lata. Uczestniczki badania były szczepione preparatami mRNA. Kobiety w ciąży częściej zgłaszały ból w miejscu aplikacji szczepionki niż pozostałe. Z kolei objawy grypopodobne, tj. dreszcze, bóle mięśni, bóle głowy, gorączka, pojawiały się w tej grupie rzadziej. Z badań tych wynika, że u kobiet ciężarnych poddanych szczepieniu nie odnotowano powikłań ciąży ani negatywnego wpływu na zdrowie oraz życie płodu i noworodka. Zdarzające się przypadki samoistnych poronień, porodów przedwczesnych, urodzeń dzieci z wadami wrodzonymi czy też z niską masą ciała występowały z podobną częstością u kobiet w ciąży także przed pandemią. Na podstawie tych badań nie stwierdza się, aby szczepienia przeciw COVID-19 w grupie kobiet ciężarnych stanowiły zagrożenie dla nich samych czy też płodu.

Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników (PTGiP) wydało w ostatnim czasie zalecenia dotyczące szczepień przeciw COVID-19 kobiet będących w ciąży:

• Kobiety ciężarne znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19, dlatego powinny jak najszybciej wdrożyć działania profilaktyczne, tj. szczepienia.
• Każde szczepienie kobiety ciężarnej wymaga indywidualnej konsultacji z lekarzem położnikiem prowadzącym ciążę.
• Jeśli nie istnieje duże ryzyko zakażenia koronawirusem, zaleca się podanie szczepionki po początkowym okresie organogenezy.
• Lekarze położnicy powinni przekazywać kobietom ciężarnym rzetelne, potwierdzone naukowo informacje na temat bezpieczeństwa i skuteczności podawanych szczepionek mRNA (Pfizer, Moderna) oraz wektorowych (AstraZeneca, Janssen/Johnson&Johnson).
• Ze względu na większą liczbę dostępnych danych na temat bezpieczeństwa ich stosowania w pierwszej kolejności powinno się podawać szczepionki mRNA.