Objawy
Objawy gruźlicy mogą różnić się w zależności od rodzaju gruźlicy i etapu choroby. Gruźlica może występować w postaci aktywnej (objawowej) lub latentnej (bezobjawowej).
Najczęstsze objawy w zależności od postaci gruźlicy:
Gruźlica płucna
Gruźlica płucna charakteryzuje się kaszlem trwającym dłużej niż 8 tygodni, z czasem prowadzącym do odkrztuszania plwociny, często o charakterze ropnym. U niektórych pacjentów z zaawansowaną gruźlicą płucną dochodzi do krwioplucia i pojawia się duszność.
- Gruźlica prosówkowa – gruźlica płucna może powodować powstawanie małych, ziarnistych nacieków w tkance płucnej, które wyglądają podobnie do ziaren prosa i są widoczne w badaniu RTG. Te nacieki są wynikiem reakcji organizmu na infekcję gruźliczą. Charakterystycznymi objawami są wysoka gorączka i duszność. Choroba często ma ciężki przebieg.
Gruźlica pozapłucna
- Gruźlica opłucnej (czyli błony pokrywającej płuca, wyścielającej od wewnątrz klatkę piersiową) – obecność prątków gruźlicy powoduje gromadzenie płynów w opłucnej. Chory ma wysoką gorączkę, kaszel, zwykle pojawia się duszność oraz ból w klatce piersiowej, nasilający się podczas oddychania.
- Gruźlica węzłów chłonnych – prowadzi zwykle do powiększenia węzłów chłonnych. Początkowo są one twarde, a po pewnym czasie dochodzi do zmiany ich struktury – stają się miękkie i tworzą się przetoki, a ropna wydzielina przedostaje się na zewnątrz.
- Gruźlica układu moczowo-płciowego – charakteryzuje się częstym oddawaniem moczu, któremu towarzyszy ból. U kobiet może prowadzić do zaburzeń miesiączkowania, u mężczyzn do zapalenia gruczołu krokowego lub najądrzy. Często prowadzi do bezpłodności.
- Gruźlica kości i stawów – długo nie powoduje żadnych objawów. Po pewnym czasie prowadzi do obrzęku i ograniczenia ruchomości zajętych obszarów. Najczęściej dotyczy odcinków krzyżowego i piersiowo-lędźwiowego kręgosłupa. Nieleczona może skutkować nawet jego złamaniem.
- Gruźlica ośrodkowego układu nerwowego – występuje głównie u dzieci. Do pierwszych symptomów należą uczucie zmęczenia, senność i gorączka. Z czasem dochodzi do zaburzeń świadomości, nudności, wymiotów, bólu głowy, niedowładów i drgawek. Prowadzi często do uszkodzenia nerwów czaszkowych i zaburzeń krążenia płynu mózgowo-rdzeniowego.
- Gruźlica układu pokarmowego – do najczęstszych objawów należą gorączka, wymioty, biegunka, ból brzucha oraz utrata masy ciała.
W Polsce inne postacie gruźlicy pozapłucnej występują rzadko, jednak należy pamiętać, że gruźlica może zająć każdy narząd.
