Adenowirusy to dość powszechnie występujące wirusy, które powodują zakażenia układu oddechowego, zapalenie spojówek, zapalenia żołądkowo-jelitowe i pęcherza moczowego. Infekcje adenowirusowe dotyczą głównie dzieci do lat 5, dorośli rzadziej chorują, co zawdzięczają zwykle infekcji przebytej w dzieciństwie. Infekcje adenowirusowe stanowią poważne zagrożenie dla osób z osłabioną odpornością. Zakażenia mogą występować przez cały rok, ale częściej są notowane w okresach wiosennych i letnich.
Liczba ludzkich adenowirusów (ang. human adenoviruses, HAdVs) stale rośnie i obecnie obejmuje ponad 100 typów, które są podzielone na siedem różnych gatunków. Adenowirusy są najczęściej przenoszone drogą kropelkową, przez kontakt bezpośredni lub drogą fekalno-oralną. Są bardzo zakaźne i mogą rozprzestrzeniać się poprzez kontakt z osobą zakażoną, kropelki wydychane podczas kaszlu lub kichania, a także przez dotykanie zakażonych powierzchni. Wirus zakaża komórki śluzowo-nabłonkowe układu oddechowego, pokarmowego, spojówkę i rogówkę, powodując bezpośrednie uszkodzenie komórek. Zdolność HAdV do zakażania jest bardzo zróżnicowana, co prowadzi do zakażeń różnych narządów i tkanek. Dokładne rozpowszechnienie i zachorowalność na infekcje adenowirusowe są nieznane, ponieważ zazwyczaj infekcja jest samoograniczająca się, a u pacjentów rzadko wykonuje się testy potwierdzenia. Niemniej jednak szacuje się, że adenowirusy odpowiadają za 2–5% wszystkich infekcji układu oddechowego na świecie.
Pierwsze wystąpienie zakażeń adenowirusami przeważnie ma miejsce we wczesnym dzieciństwie.
Objawy infekcji mogą być różne w zależności od miejsca ataku wirusa i ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Najczęstsze objawy obejmują:
Większość infekcji adenowirusowych trwa od kilku dni do tygodnia lub dwóch. Ciężkie infekcje mogą trwać dłużej i powodować utrzymujące się objawy, takie jak przewlekły kaszel.
Istnieją różne techniki, które umożliwiają diagnostykę zakażeń HAdVs, m.in. metody genetyczne, antygenowe czy serologiczne. Rutynowo u pacjenta z objawami infekcji można wykonywać testy antygenowe, ze względu na niską cenę oznaczenia i krótki czas oczekiwania na wynik badania. Metody serologiczne umożliwiają oznaczanie we krwi pacjenta przeciwciał klas IgA, IgM i IgG, które z pewnym opóźnieniem po kontrakcie z wirusem są produkowane przez układ immunologiczny.
Jednak z uwagi na łagodny, samoograniczający się przebieg większości infekcji i brak celowanego leczenia testy laboratoryjne w kierunku adenowirusów nie są powszechne.
Opracowano na podstawie: