Mycoplasma pneumoniae to występująca na całym świecie bakteria, która może powodować infekcje układu oddechowego, szczególnie zapalenie płuc. Jest to jedna z najczęstszych przyczyn zapalenia płuc u dzieci i młodych dorosłych, ale może występować u osób w każdym wieku.
Podczas infekcji M. pneumoniae niszczy nabłonek rzęskowy błony śluzowej dróg oddechowych. Okres od zakażenia do pojawienia się objawów może być krótki lub trwać nawet do 3 tygodni. Do zakażenia dochodzi bezpośrednio, drogą kropelkową, czyli poprzez drobinki śliny uwalniane do otoczenia przez osobę chorą podczas kichania, mówienia czy kasłania. Niektórzy pacjenci mogą pozostawać zakaźni przez długi czas, pomimo ustąpienia objawów zakażenia.
Infekcja M. pneumoniae ma zwykle łagodny charakter i może przebiegać w postaci zapalenia górnych dróg oddechowych. U części pacjentów dochodzi jednak do ostrego zapalenia oskrzeli lub zapalenia płuc. W pierwszym okresie choroby rozwija się kaszel suchy, który w ciągu 3–4 dni może przekształcić się w kaszel mokry. Jest on objawem postępującego zapalenia tchawicy i oskrzeli. Na tym etapie mogą być słyszalne w badaniu osłuchowym świsty wydechowe. Zapalenie płuc poprzedzone jest zwykle zapaleniem gardła, zatok oraz ucha środkowego. Wraz z rozwojem infekcji dochodzi do zajęcia dolnych dróg oddechowych i zapalenia płuc, często objawiającego się gorączką. W ciężkich przypadkach pacjenci mogą wymagać hospitalizacji ze względu na obniżenie poziomu tlenu we krwi i zwiększające się trudności w oddychaniu. Jest to obserwowane zwykle u osób z zaburzeniami odporności lub współistniejącymi schorzeniami.
Objawy pozapłucne infekcji M. pneumoniae są zazwyczaj spowodowane powikłaniami autoimmunologicznymi. Szacuje się, że występują one u nie więcej niż 10% pacjentów. Większość z nich dotyczy powikłań ośrodkowego układu nerwowego (OUN) i obejmuje m.in. zapalenie mózgu, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie nerwu wzrokowego oraz zespół Guillaina-Barrégo.
Infekcja M. pneumoniae jest jednym z potencjalnych czynników ryzyka związanych z rozwojem astmy, zwłaszcza u dzieci. Istnieje kilka badań sugerujących związek między zakażeniem M. pneumoniae a astmą, choć dokładny mechanizm tego związku nie został jeszcze w pełni zrozumiany.
Diagnostyka zakażeń M. pneumoniae może być wyzwaniem, ponieważ bakterie te są atypowe i trudne do hodowli w warunkach laboratoryjnych, dlatego metoda ta nie jest powszechnie stosowana w diagnostyce pacjentów.
Najczęściej stosuje się metody, które obejmują testy genetyczne (PCR) lub serologię. Materiałem do badań w przypadku testów genetycznych jest wymaz z nosogardzieli lub plwocina. Metoda ta umożliwia szybkie i dokładne potwierdzenie obecności bakterii, ale jej wadą jest wysoki koszt badania.
W przypadku serologii oznacza się we krwi specyficzne dla M. pneumoniae przeciwciała w trzech klasach: IgA, IgM i IgG. Ostateczne rozpoznanie wymaga udokumentowania serokonwersji, czyli zmiany wyniku negatywnego na pozytywny, lub wykrycia znacznego wzrostu specyficznych przeciwciał klasy IgG poprzez wykonanie badań z dwóch próbek krwi pobranych w odstępie 2–4 tygodni.
Opracowano na podstawie: