Czego szukasz?

Choroby tropikalne
Wróć
Wróć
test text

Znajdź laboratorium

WHO: malaria powodem 445 tys. zgonów w 2016 roku

Utworzone przez Barbara Pawłowska
płaczące dziecko Czytanie zajmuje ok. 4 min
Czytanie zajmuje ok. 4 min
Spis treści:

Pod koniec 2017 roku Światowa Organizacja Zdrowia (ang. World Health Organization, WHO) opublikowała nowy raport dotyczący malarii. W ostatnich latach na świecie obserwowano tendencję spadkową, jeśli chodzi o liczbę zachorowań, ale jak głosi nowy raport tej organizacji – w roku 2016 przypadków malarii przybyło. Według aktualnych danych odnotowano ich około 216 mln, czyli o 5 mln więcej niż w roku 2015.

Najczęstsza na świecie choroba zakaźna

Malaria to jedna z najgroźniejszych chorób tropikalnych. Zagraża ona aż 91 regionom tropikalnym i subtropikalnym świata. Każdego roku na zachorowanie narażonych jest miliard ludzi. Infekcję wywołuje pięć gatunków jednokomórkowego pierwotniaka z rodzaju Plasmodium:

  • zarodziec ruchliwy (Plasmodium vivax)
  • zarodziec pasmowy (Plasmodium malariae)
  • zarodziec sierpowaty (Plasmodium falciparum)
  • zarodziec owalny (Plasmodium ovale)
  • zarodziec małpi (Plasmodium knowlesi)

Zarodźce są przenoszone przez samice komarów z rodzaju Anopheles. Do zakażenia dochodzi na skutek wprowadzenia pasożyta do organizmu człowieka. Dzieje się to najczęściej podczas ukłucia przez zakażonego komara, ale do zainfekowania może również dojść w trakcie transfuzji krwi lub poprzez zanieczyszczone igły i strzykawki. Możliwe jest także przenikanie zarodźca do płodu przez łożysko matki.

Jakie objawy powinny zaniepokoić?

Malaria jest ciężką chorobą ogólnoustrojową, dlatego po powrocie z obszarów Afryki Subsaharyjskiej, Azji Południowo-Wschodniej oraz Ameryki Środkowej i Południowej nie należy lekceważyć żadnych objawów chorobowych. Początkowo malaria przypomina grypę (choroba rozpoczyna się wysoką gorączką, nawet ponad 40°C), której towarzyszy ból głowy, nudności, wymioty, a czasem również biegunka. W końcowym okresie napadu gorączki pojawiają się obfite poty, a następnie temperatura ciała gwałtownie się obniża. Klasyczny przebieg malarii obejmuje napady gorączki co 72 lub 96 godzin. Należy jednak pamiętać, że infekcja ta nie zawsze ma tak charakterystyczny przebieg i niekiedy skoki temperatury ciała mogą być niesystematyczne.

Objawy te spowodowane są niszczeniem czerwonych krwinek oraz komórek wątroby. Na skutek malarii rozwija się niedokrwistość, żółtaczka oraz krwiomocz.

Szybka diagnostyka podstawą skutecznego leczenia

Wczesne i prawidłowe rozpoznanie malarii ma zasadnicze znaczenie dla skutecznego nadzoru nad rozprzestrzenianiem się tej choroby. Błędna diagnoza może prowadzić do znacznej śmiertelności. WHO zaleca diagnozowanie malarii za pomocą metod mikroskopowych lub szybkiej diagnostyki malarycznej (ang. rapid diagnostic tests, RTD) u wszystkich pacjentów z podejrzeniem tej choroby przed rozpoczęciem leczenia. Testy diagnostyczne mogą pomóc w zmniejszeniu liczby zachorowań i powstrzymaniu rozprzestrzeniania się lekooporności poprzez rezerwowanie leków przeciwmalarycznych dla tych, którzy faktycznie chorują na malarię.

Testy serologiczne, takie jak anty-Plasmodium ELISA (IgG), nie są odpowiednie do diagnostyki ostrych zakażeń. Umożliwiają wykrycie infekcji przebytej w przeszłości lub przewlekłego bądź utajonego zakażenia. Zatem testy serologiczne mogą być bardzo przydatne w badaniach przesiewowych lub epidemiologicznych. Test ELISA anty-Plasmodium (IgG) firmy EUROIMMUN zawiera specyficzne antygeny wszystkich pięciu gatunków patogennych dla człowieka. Jeśli swoiste przeciwciała znajdują się w surowicy pacjenta, są wykrywane za pomocą tego testu z bardzo wysoką czułością.

Zgony spowodowane przez malarię wciąż zbyt częste

Pomimo wzrostu nakładów finansowych, które mają na celu m.in. zmniejszenie śmiertelności wśród chorych na malarię, w dalszym ciągu odsetek zgonów jest bardzo wysoki. Raport WHO głosi, że w 2016 roku liczbę przypadków śmiertelnych oszacowano na 445 tys., czyli jedynie o tysiąc mniej niż w roku 2015. Afryka to region obarczony największym ryzykiem zgonów (91% wszystkich zgonów na skutek malarii odnotowano właśnie na tym kontynencie).

Co jeszcze znajduje się w raporcie?

Raport WHO zawiera szczegółowe dane na temat działań podjętych w celu zapobiegania szerzeniu się malarii na świecie. Ponadto opisuje schematy diagnostyczne i terapeutyczne oraz lekooporność chorobotwórczych gatunków Plasmodium w różnych regionach. Pełen raport można znaleźć na stronie WHO (http://www.who.int/malaria/media/world-malaria-report-2017/en/).