Rozmowa pacjenta z lekarzem na tematy intymne
Tematy intymne, w tym choroby weneryczne wciąż stanowią tabu i ludzie wstydzą się głośno o tym mówić, tym bardziej do nich przyznać. Dlatego wizyta u lekarza w przypadku podejrzenia infekcji przenoszonej drogą płciową jest wybitnie trudna i stresująca dla pacjenta. Potrzebne jest odpowiednie obustronne zaangażowanie i zrozumienie.
Jak powinna wyglądać wizyta u specjalisty, kiedy podejrzewamy infekcję intymną?
Zapewne nie raz słyszeliśmy, że podstawą skutecznej diagnozy jest dobry wywiad. Prawidłowe jego zebranie to wypadkowa odpowiedniego podejścia zarówno lekarza, jak i pacjenta. Wiele mówi się o nieprofesjonalnym podejściu specjalistów, niewystarczającym zaangażowaniu podczas wizyty, braku empatii. Lekarze narzekają na zbyt dużą wylewność pacjentów lub ukrywanie istotnych diagnostycznie faktów. Przy takich stanowiskach dwóch stron ciężko o efektywną współpracę.
Zacznijmy od lekarza. Jego rolę i rekomendowane podejście bardzo trafnie przedstawił irlandzki praktyk, dr Derek Freedman podczas wykładu „Talking to Patients” na tegorocznym kongresie IUSTI-Europe w Tallinnie.
Wydaje się, że specjalista ma łatwiej, ponieważ tematy intymne to jego codzienność, problem go nie dotyczy oraz patrzy na wszystko stricte naukowo. Zgadza się. Jednak mimo merytorycznego przygotowania, nie zawsze w parze idzie odpowiednia wrażliwość.
Zdaniem dr Freedmana na wizycie powinniśmy oczekiwać od specjalisty zaangażowania, czyli zachowania kultury osobistej i okazania szacunku, wysłuchania problemu, nawiązania kontaktu wzrokowego z pacjentem, a nie z monitorem, a przede wszystkim braku oceniania. Należy pamiętać, że osąd zachowań seksualnych nie jest przedmiotem tego spotkania. Dlatego też pacjent powinien być otwarty i szczery w swoich wypowiedziach. Pytania, które zadaje lekarz prowadzą do postawienia diagnozy i zlecenia odpowiednich badań. Rolą specjalisty jest poinformowanie o tym chorego, żeby nie czuł się przesłuchiwany oraz zapewnienie mu poczucia bezpieczeństwa i komfortu w trakcie wywiadu.
Podczas podejrzenia infekcji intymnej na pewno pojawią się pytania o historię życia seksualnego: ostatnie stosunki płciowe, ilość partnerów, wiek pierwszego współżycia, datę ostatniej miesiączki w przypadku kobiet. Lekarz może pytać o stosowane praktyki seksualne – zależnie od typu uprawianego seksu infekcja może być różnie umiejscowiona.
Kolejnym etapem jest dokładne badanie fizykalne. Jeżeli pacjent skarży się na konkretne dolegliwości – obejrzenie wskazanych części ciała, zlecenie dalszych badań. Przy braku specyficznych symptomów, należy rozważyć wczesne stadium infekcji oraz występowanie zakażenia bezobjawowego.
Przygotowanie do wizyty
Zadaniem pacjenta jest przede wszystkim dokładne przygotowanie się do wizyty. Należy odnotować istotne diagnostycznie fakty (ostatni stosunek płciowy, zwłaszcza niezabezpieczony prezerwatywą, ostatnia miesiączka, ilość partnerów seksualnych, czas występowania ewentualnych objawów). Rozmawiając z lekarzem nie ma powodu do wstydu. Należy odpowiadać szczerze i nie bać się pytać, jeśli cokolwiek jest niezrozumiałe. Rozmowa powinna przebiegać sprawnie, nie ma sensu informować lekarza o całym swoim życiu. Należy wspomnieć o wszelkich niepokojących kwestiach, nawet jeśli nie ma jeszcze objawów. Po ryzykownym zachowaniu seksualnym – seksie niezabezpieczonym prezerwatywą z nieznanym partnerem – nie trzeba czekać miesiącami na symptomy. Warto pojawić się u lekarza już po kilku dniach i poprosić o profilaktyczne badania w kierunku STI (ang. Sexually Transmitted Infections). Pozytywny wynik w kierunku infekcji intymnej należy skonsultować z lekarzem. Zaproponuje on odpowiednie leczenie.
Należy pamiętać, że przebyta infekcja intymna nie wyklucza nas ze społeczeństwa. Istnieje mylne przekonanie, że kłykciny kończyste spowodowane wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) lub opryszczka genitalna cechuje ludzi o dużej swobodzie seksualnej. Nic bardziej mylnego. Infekcja HPV jest tak powszechna, że niektórzy lekarze uznają, że do 90% społeczeństwa aktywnego seksualnie będzie miało kontakt z wirusem przynajmniej raz w życiu. Należy pamiętać, że infekcje intymne to nie wyrok śmierci. Można z tym żyć, niwelować objawy, a większość wyleczyć. Jedyne co należy zrobić, to się zbadać.
Wizyta u lekarza ma zapewnić ukojenie, odpowiednią diagnozę i terapię. Tematy intymne należy poruszać, ponieważ dotyczą wszystkich. Otwartość i przełamanie tabu w gabinecie są kluczowe do zapewnienia satysfakcjonującego, bezbolesnego i bezwstydnego życia seksualnego.
Opracowano na podstawie:
- Freedman D., Talking to Patients, presentation on IUSTI-Europe Congress 2019 Tallinn.
- Nowina-Konopka M., Komunikacja lekarz–pacjent. Teoria i praktyka, Kraków 2016.
- https://komunikacjamedyczna.pl/sztuka-rozmowy-z-pacjentem/