Szóstego października WHO (ang. World Health Organization) zatwierdziła pierwszą na świecie szczepionkę przeciwko malarii. Jest to bardzo ważne wydarzenie, ponieważ do tej pory nie udało się znaleźć skutecznej bariery dla choroby, która rocznie zabija kilkaset tysięcy osób, przeważnie dzieci. Malaria jest główną przyczyną chorób wieku dziecięcego i śmierci w krajach afrykańskich. Dane zawarte w raporcie WHO z 2020 r. mówią o 384 tys. ofiar w samej Afryce. To właśnie tam odnotowuje się ok. 94% wszystkich śmiertelnych przypadków na świecie.
Zalecenie WHO
Na podstawie wskazówek dwóch globalnych organów doradczych WHO, ds. szczepień i ds. malarii, organizacja ta zaleca
„stosowanie szczepionki Mosquirix (RTS,S/AS01) przeciwko malarii w kontekście kompleksowej kontroli malarii oraz w celu zapobiegania malarii P. falciparum u dzieci mieszkających w regionach o umiarkowanym lub wysokim ryzyku przenoszenia. Szczepionkę przeciw malarii RTS,S/AS01 należy podawać w schemacie 4 dawek dzieciom od 5. miesiąca życia w celu zmniejszenia zachorowalności i obciążenia malarią”.
Badania kliniczne i dawkowanie
W badaniach klinicznych preparat Mosquirix (RTS,S/AS01) w 40% zapobiegał infekcji oraz w 30% chronił przed wystąpieniem ciężkiego przebiegu choroby. Liczby te w porównaniu z innymi szczepionkami, np. przeciw odrze czy ospie wietrznej, nie są wysokie, należy jednak pamiętać, że szczepienie może uchronić przed śmiercią wielu ludzi. Badania symulacyjne wykazały, że podanie szczepionki 30 mln osób rocznie może zapobiec ok. 5,3 mln infekcji oraz 24 tys. zgonów. Na pełne szczepienie preparatem składają się 4 dawki – 3 w odstępie miesiąca, a 4. po roku. W programach pilotażowych podano ok. 2 mln dawek i do tej pory zgłoszono znikomą ilość skutków ubocznych, co świadczy o wysokim bezpieczeństwie stosowania preparatu. Ponadto szczepionka jest stosunkowo tania, ponieważ jedna dawka kosztuje ok. 5 dolarów, co może pozytywnie wpłynąć na rozpowszechnienie szczepień przeciwko malarii. Kolejnym krokiem jest zapewnienie szerokiego dostępu do szczepień, a to wiąże się z próbami uzyskania środków finansowych i wdrażania szczepień w ramach krajowych strategii kontroli malarii.
Podsumowanie
Zaprojektowanie i stworzenie preparatu przeciwko malarii było ogromnym wyzwaniem, o czym świadczy czas, który pochłonęła praca nad szczepionką. Opracowanie szczepionki Mosquirix (RTS,S/AS01) jest kamieniem milowym w walce z tą chorobą. Należy pamiętać, że w drugiej fazie badań klinicznych jest też inny preparat przeciwko malarii – o nazwie R21/MM, którego skuteczność została ustalona na poziomie 77%.
Opracowano na podstawie:
- https://www.who.int/news/item/06-10-2021-who-recommends-groundbreaking-malaria-vaccine-for-children-at-risk
- World Malaria Report 2020, World Health Organization.