Alergia na gluten – zaraz po alergii na mleko i jaja – należy do najczęściej występujących alergii pokarmowych u dzieci. Szacuje się, że 10–25% osób z tego typu alergią ma objawy uczulenia właśnie na to białko. Jak wiadomo, najwięcej glutenu znajduje się w pszenicy, która zarazem jest najczęściej spożywanym zbożem glutenowym i najczęstszą przyczyną uczuleń. Alergia na pszenicę dotyka aż 0,4–4% populacji. Uczulać może nie tylko zawarty w tym zbożu gluten, ale także inne białka: albuminy, globuliny i prolaminy (gliadyny i gluteiny). Charakteryzują się one dużym podobieństwem do swoich odpowiedników w innych gatunkach zbóż, co może powodować reakcje krzyżowe, a więc osoby z alergią na pszenicę mogą być uczulone także np. na jęczmień lub żyto.
Ponieważ pszenica należy do rodziny wiechlinowatych, istnieje duże ryzyko zachodzenia reakcji krzyżowych z ziarnami pyłku traw, posiadającymi podobnie zbudowane alergeny.
Mimo że mówimy tu o alergii pokarmowej, u osób związanych zawodowo z pyłem zbożowym, np. piekarzy i młynarzy, może wystąpić alergia wziewna.
Alergia na gluten – objawy
Objawy alergii są zazwyczaj takie same niezależnie od wywołujących ją czynników. Najczęściej reakcja jest natychmiastowa – symptomy ukazują się w ciągu kilku lub kilkunastu minut od spożycia posiłku (dlatego przeważnie pacjent sam potrafi wskazać źródło problemu). Dotyczą one przede wszystkim układu pokarmowego i oddechowego, a wynikają z produkowania przez organizm specyficznych przeciwciał IgE. Do najczęstszych objawów zaliczamy:
- wymioty
- biegunkę
- wstrząs anafilaktyczny
- pokrzywkę skórną
- wodnisty katar
- skurcz oskrzeli
- zmiany skórne o typie atopowego zapalenia skóry
Czasami jednak reakcja alergiczna pojawia się po kilku godzinach, a nawet po 1–2 dniach. Wtedy mówimy o alergii niezależnej od przeciwciał w klasie IgE. Ten typ manifestuje się zwykle biegunką lub zaostrzeniem atopowego zapalenia skóry.
Testy alergiczne z krwi
Aby zdiagnozować alergię na gluten, wykonuje się specjalne badania krwi, tzw. testy serologiczne. Umożliwiają one wykrycie u pacjenta specyficznych przeciwciał klasy IgE, które – skorelowane z objawami klinicznymi – potwierdzają uczulenie na produkty zbożowe. Do przeprowadzenia takiego badania wystarczy niewielka ilość krwi, a z jednego pobrania możliwa jest diagnostyka nie tylko alergenów pokarmowych, ale również wziewnych, ponieważ testy dostępne na rynku zgrupowane są w tzw. panele. Jeden panel to badanie pod kątem od 2 do nawet 54 różnych alergenów jednocześnie.
Testy skórne nie są polecane
Testy skórne mają w tym przypadku ograniczone znaczenie. Nie u wszystkich osób z alergią pokarmową obserwuje się dodatnie wyniki tego typu testów. Wyniki dodatnie mogą też utrzymywać się po klinicznym ustąpieniu objawów alergii.
Pamiętaj!
Choć dieta bezglutenowa jest podstawą leczenia zarówno alergii na gluten, jak też celiakii, są to dwa odrębne schorzenia z zakresu nietolerancji pokarmowych i nie należy ich ze sobą mylić! Aby mieć pewność, że symptomy alergii na gluten nie są objawami celiakii, należy oznaczyć poziom przeciwciał swoistych dla celiakii.
Zdjęcie: https://www.freepik.com/free-vector/field-of-wheat-vector_725894.htm