Autoimmunizacyjne choroby neurologiczne – ta dziedzina w neurologii rozwija się bardzo szybko. Odkrycie autoprzeciwciał skierowanych przeciwko antygenom (np. białkom) układu nerwowego również przyczyniło się do postępu badań w ostatniej dekadzie. Polepszyło się nie tylko rozpoznawanie zespołów klinicznych związanych z zaburzeniami neurologicznymi o podłożu autoimmunizacyjnym. Znacznie rozwinęła się również wiedzą dotycząca potencjalnych mechanizmów prowadzących do powstania tych chorób.
Autoimmunizacyjne choroby neurologiczne – badania
Zasadnicze znaczenie w diagnostyce autoimmunologicznych zaburzeń neurologicznych i diagnostyce różnicowej z innymi zaburzeniami neurologicznymi mają badania:
- radiograficzne
- elektrofizjologiczne
- laboratoryjne (w szczególności badanie przeciwciał antyneuronalnych)
Autoimmunizacyjne choroby neurologiczne a nowotwory
Tego typu zaburzenia mogą być związane z nowotworami podstawowymi, a badania przesiewowe pod kątem złośliwości nowotworu są zasadniczym elementem diagnostyki pacjenta. Wczesna diagnoza i szybko podjęta immunoterapia mogą przyczynić się do znacznej poprawy funkcji neurologicznych. Z tego powodu wciąż prowadzone są intensywne badania dotyczące zarówno samego mechanizmu rozwoju chorób autoimmunizacyjnych układu nerwowego. Powstają również kolejne opracowania dotyczące wskazówek diagnostycznych i terapeutycznych dla postępowania z pacjentami z podejrzeniem tego typu schorzeń.
Autoimmunizacyjne choroby neurologiczne – nowe publikacje
Niedawno został opublikowany artykuł dla klinicystów omawiający możliwości diagnostyczne dostępne dla wielu autoimmunizacyjnych chorób neurologicznych, w tym autoimmunologicznego zapalenia mózgu i jego różnych postaci. Treść pracy obejmuje również metody leczenia stosowane zarówno przez autorów publikacji (dr A. Sebastian Lopez-Chiriboga i dr Eoin P. Flanagan, Mayo Clinic, Stany Zjednoczone), jak i wiele innych ośrodków medycznych. Kilka najważniejszych wniosków pracy to:
- Autoimmunizacyjne zaburzenia układu nerwowego często rozwijają się dość szybko i powodują wiele różnorodnych objawów, zarówno w centralnym, jak i obwodowym układzie nerwowym.
- Ta grupa chorób jest prawdopodobnie bardziej powszechna, niż wcześniej sądzono.
- Wykrywane są nowe przeciwciała markerowe, choć należy pamiętać, że nie wszyscy pacjenci produkują przeciwciała antyneuronalne.
- Precyzyjna diagnoza i wcześnie rozpoczęte leczenie znacznie poprawiają rokowanie pacjentów.
- Zaburzenia te mogą być związane z nowotworem, dlatego badania przesiewowe w tym kierunku są często częścią diagnostyki, w zależności od objawów i historii pacjenta.
- Obecne metody leczenia opierają się na opinii i doświadczeniu ekspertów, ponieważ nie przeprowadzono jeszcze żadnych prospektywnych badań klinicznych.
- Steroidy, dożylne immunoglobuliny i/lub plazmafereza są szeroko stosowanymi terapiami pierwszego rzutu; rytuksymab i cyklofosfamid stanowią drugą linię.
- Czas odpowiedzi na leczenie może być różny, w zależności od rodzaju przeciwciał antyneuronalnych związanych z chorobą. W przypadku przeciwciał anty-NMDAR odpowiedź na terapie może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy, podczas gdy leczenie pacjentów z przeciwciałami anty-LGI1 może przynosić efekty w ciągu zaledwie kilku dni.
- Niektórzy pacjenci wymagają leczenia podtrzymującego, aby zapobiec nawrotom.
Opracowano na podstawie: López-Chiriboga A.S., Flanagan E.P., Diagnostic and Therapeutic Approach to Autoimmune Neurologic Disorders, In Seminars in neurology, 2018, June, Vol. 38, No. 03, pp. 392–402, Thieme Medical Publishers. https://www.thieme-connect.com/DOI/DOI?10.1055/s-0038-1660819
