Znaczenie badania przeciwciał antyneuronalnych

Właściwe i szybkie rozpoznawanie chorób neurologicznych o podłożu autoimmunizacyjnym (spowodowanych m.in. przez przeciwciała antyneuronalne) jest kluczowe dla zdrowia, a często życia chorego.

Badanie przeciwciał antyneuronalnych ma znaczenie przede wszystkim w diagnostyce różnych zaburzeń, w tym neurologicznych zespołów paranowotworowych (NZP), autoimmunologicznych zapaleń mózgu (AZM) oraz innych chorób neurologicznych, które są wywoływane przez autoimmunizację. Przeciwciała antyneuronalne mogą być skierowane przeciwko różnym strukturom układu nerwowego, co może prowadzić do rozwoju dokuczliwych i groźnych dla zdrowia objawów neurologicznych.

Badanie przeciwciał antyneuronalnych może być pomocne w:

• diagnozowaniu NZP: niektóre nowotwory mogą prowadzić do powstawania przeciwciał antyneuronalnych, które mogą wywoływać różnorodne objawy neurologiczne. Te objawy występują jeszcze przed rozpoznaniem choroby nowotworowej, co sprawia, że wykrycie u pacjenta przeciwciał antyneuronalnych może pomóc w identyfikacji pierwotnego nowotworu
• diagnozowaniu AZM: badanie przeciwciał antyneuronalnych może być kluczowe dla postawienia właściwego rozpoznania niektórych postaci zapalenia mózgu, m.in. zapalenia mózgu związanego z przeciwciałami anty-NMDAR
• diagnozowaniu neuromyelitis optica (NMO): przeciwciała anty-AQP4 i anty-MOG są biomarkerami NMO i mogą pomóc w diagnostyce różnicowej NMO i stwardnienia rozsianego (SM), co jest kluczowe dla wdrożenia skutecznej terapii

Badanie przeciwciał antyneuronalnych ma często kluczowe znaczenie w rozpoznaniu przyczyny występowania niepokojących objawów neurologicznych oraz w ustaleniu odpowiedniej strategii leczenia. Przeciwciała antyneuronalne są biomarkerami NZP. Zgodnie z kryteriami diagnostycznymi pewne rozpoznanie NZP nie jest możliwe bez wykrycia obecności przeciwciał antyneuronalnych! Wyjątek stanowi jedynie zespół opsoklonie–mioklonie.

W przypadku pozytywnego wyniku badania przeciwciał antyneuronalnych konieczne może być zastosowanie spersonalizowanego leczenia przyczynowego (np. przeciwnowotworowego lub immunosupresyjnego, w zależności od patologii wykrytej u pacjenta). Testy, które umożliwiają wykrywanie przeciwciał antyneuronalnych, są również stosowane w celu rokowania przebiegu wybranych chorób neurologicznych i szacowania prawdopodobnej odpowiedzi na immunoterapię lub inne leczenie.