Stanowisko PTA w sprawie postępowania u chorych na astmę i choroby alergiczne w okresie pandemii SARS-CoV-2

W obliczu trwającej w Polsce i na świecie pandemii związanej z infekcją wirusem SARS-CoV-2 grupa ekspertów Polskiego Towarzystwa Alergologicznego opublikowała pod koniec marca (31.03.2020 r.) stanowisko w sprawie postępowania u chorych na astmę i choroby alergiczne. Celem wydanego stanowiska jest dostarczenie lekarzom alergologom podstawowych informacji dotyczących odpowiedniego postepowania w obecnej sytuacji epidemiologicznej.

I. Kontynuacja dotychczasowego leczenia jako podstawa postępowania

a) Leczenie astmy oskrzelowej

• Zaleca się kontynuację leczenia przeciwzapalnego wziewnymi GKS u chorych na astmę w okresie trwania epidemii SARS-CoV-2
• Wziewne GKS powinny być stosowane w postaci ciśnieniowych inhalatorów typu MDI lub inhalatorów proszkowych DPI
• Odradza się stosowania leków w nebulizacji, ponieważ może to spowodować zwiększoną aerolizację cząstek wirusa w otoczeniu i sprzyjać rozprzestrzenianiu infekcji
• Uzasadniona jest kontynuacja leczenia doustnymi GKS u chorych przyjmujących te leki w sposób przewlekły
• Zaleca się kontynuację leczenia biologicznego preparatami anty-IgE lub anty-IL-5 u chorych z astmą ciężką
• Dopuszczalne jest rozpoczynanie, a następnie kontynuacja terapii biologicznej przeciwciałami anty-IgE lub anty-IL-5 u chorych z ciężką astmą oskrzelową zgodnie z obowiązującym programem lekowym NFZ

b) Alergiczny nieżyt nosa (ANN)

• U chorych na ANN dotychczasowe leczenie powinno być kontynuowane, a u pacjentów ze spodziewanymi objawami sezonowymi należy wdrożyć adekwatne leczenie włącznie z miejscowym leczeniem przeciwzapalnym

c) Alergiczne choroby skóry

• Po zastosowaniu preparatów odkażających, szczególnie u pacjentów z alergicznymi chorobami skóry, należy zabezpieczyć barierę naskórkową przed jej destrukcją, poprzez aplikację odpowiednio dobranych emolientów, w tym kremów barierowych i kremów leczniczych
• Dopuszczalna jest kontynuacja, a w szczególnych przypadkach także rozpoczynanie terapii biologicznej przeciwciałami anty-IgE (omalizumab) u chorych z ciężką pokrzywką przewlekłą

II. Immunoterapia alergenowa

• U pacjentów z alergią wziewną poddanym immunoterapii drogą podskórną uzasadniona jest kontynuacja ITA przez co najmniej 3 lata.
• Biorąc pod uwagę aspekty epidemiologiczne i organizacyjne lekarz w porozumieniu z pacjentem może rozważyć czasowe zawieszenie ITA z perspektywą jej wznowienia w warunkach zapewniających pełne bezpieczeństwo.
• Zaleca się kontynuację ITA alergenami jadów owadów zgodnie z obowiązującymi zasadami przez 3 lata lub dłużej, zależnie od występowania czynników ryzyka niepowodzenia immunoterapii.
• W czasie trwania pandemii nie zaleca się rozpoczynania ITA alergenami wziewnymi.
• W czasie trwania pandemii możliwe jest podjęcie immunoterapii alergii na jad owadów błonkoskrzydłych metodą „ultra rush” u pacjentów mających bezwzględne wskazania do takiego leczenia

III. Wykonywanie innych procedur alergologicznych w okresie pandemii COVID-19

• Zaleca się ograniczenie wykonywania następujących procedur alergologicznych do sytuacji wyjątkowych:
  • Punktowe testy skórne (PTS)
  • Testy śródskórne (IDT)
  • Testy płatkowe z alergenami kontaktowymi
  • Spirometria
  • Pomiar PEF w gabinecie
  • Pomiar tlenku azotu w powietrzu wydychanym (FeNO)
  • Badanie nadreaktywności oskrzeli nieswoiste
  • Prowokacje z alergenami wziewnymi (dooskrzelowe i donosowe)
  • Prowokacje z alergenami pokarmowymi
  • Prowokacje z lekami
• W przypadku wskazań do diagnostyki uczulenia IgE-zależnego zaleca się stosowania testów in vitro dla wykrywania obecności swoistych przeciwciał IgE (sIgE) zamiast PTS
• W uzasadnionych przypadkach dopuszczalne jest wykonywanie testów prowokacji z lekiem oraz testów tolerancji leków alternatywnych (dotyczy antybiotyków, NLPZ, leków okołooperacyjnych i miejscowo znieczulających)
• W uzasadnionych przypadkach dopuszczalne jest wykonywanie procedury desensytyzacji (np. na aspirynę w chorobie wieńcowej lub leki przeciwnowotworowe