Zakażenia przenoszone drogą płciową (Sexual Transmitted Disaease, STD) są jednym z najważniejszych problemów zdrowotnych u kobiet. Chlamydia trachomatis to jeden z najczęstszych patogenów zakażających układ moczowo-płciowy i przenoszonych drogą kontaktów seksualnych. Szczególnego znaczenia nabiera zakażenie Chlamydia w ciąży, gdyż stanowi poważne zagrożenie zarówno dla kobiety ciężarnej, jak i dziecka.
Chlamydia trachomatis
Chlamydia trachomatis, wraz z Chlamydophila pneumoniae i Chlamydia psittaci, należą do niebezpiecznych dla zdrowia człowieka bakterii z rodzaju Chlamydia. Chlamydia trachomatis jest czynnikiem etiologicznym wywołującym zapalenie cewki moczowej, szyjki macicy oraz narządów miednicy mniejszej kobiety (Pelvic Inflammatory Disease, PID). Zakażenie Chlamydia często współistnieje z innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową, takimi jak rzeżączka, kiła, zapalenie wątroby typu B i C oraz HIV (co wiąże się z ryzykowanymi zachowaniami seksualnymi).
Chlamydia trachomatis – objawy zakażenia
Zakażenie może wywołać zapalenie szyjki macicy, dróg moczowych lub odbytnicy (u kobiet współżyjących analnie bez zabezpieczenia). Objawy pojawiają się 1–3 tygodnie od zakażenia. Zwykle jest to nieprawidłowa wydzielina z pochwy (upławy koloru żółtego) lub pieczenie przy oddawaniu moczu. Szacuje się, że w Polsce u 4–50% kobiet występuje bezobjawowa postać zakażenia.
| OBJAWY ZAKAŻENIA CHLAMYDIA TRACHOMATIS | |
| KOBIETY | MĘŻCZYŹNI |
|
|
Mimo że objawy choroby są zwykle niewielkie lub w ogóle nie występują, może ona mieć poważne następstwa. Nieleczone zakażenie może skutkować wystąpieniem przewlekłych dolegliwości w miednicy czy niepłodnością. Niekiedy wskutek zakażenia narządów płciowych dochodzi do reaktywnego zapalenia stawów, które może objąć jeden staw lub asymetrycznie kilka stawów, głównie kolanowych i skokowych.
Chlamydia trachomatis w ciąży
Bezobjawowe nosicielstwo zwiększa ryzyko wystąpienia ciąży pozamacicznej i niepowodzeń położniczych. U kobiet w ciąży nieleczone zakażenie Chlamydia może być przyczyną porodu przedwczesnego, a po porodzie (wskutek przeniesienia bakterii) wywołać u noworodka poważne choroby, w tym zapalenie płuc i zapalenie spojówek.
Ze względu na dużą liczbę zakażeń bezobjawowych oraz konsekwencje zdrowotne istotne jest rutynowe wykonywanie badań przesiewowych w kierunku Chlamydia trachomatis oraz zastosowanie skutecznego leczenia. Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaleca wykonanie badania przynajmniej raz w roku u kobiet planujących ciążę, a u pacjentek ciężarnych – badanie w I i III trymestrze (1).
Czynniki ryzyka zakażenia Chlamydia
Kto jest narażony na infekcję Chlamydia? Czynniki ryzyka zakażenia Chlamydia trachomatis to:
- wiek powyżej 25. roku życia
- nowy partner seksualny, częste zmiany partnerów
- niestosowanie prezerwatyw
- stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych
Najlepszym sposobem zapobiegania, podobnie jak w przypadku innych chorób przenoszonych drogą płciową, jest unikanie ryzykownych zachowań seksualnych (stosunek seksualny bez zabezpieczeń lub liczni partnerzy seksualni). Poza tym wykazano, że prawidłowe i stałe stosowanie prezerwatyw zmniejsza ryzyko transmisji chorób przenoszonych drogą płciową. W przypadku nastolatków, którzy są uważani za grupę wysokiego ryzyka, uzasadniona jest edukacja skoncentrowana na temacie przenoszenia choroby poprzez stosunek pochwowy, analny lub oralny bez zabezpieczeń.
Chlamydia trachomatis – leczenie
Zakażenie Chlamydia trachomatis jest łatwo wyleczalne (skuteczność sięga 98–97%). Leczenie skupia się głównie na podawaniu antybiotyków. Antybiotykoterapia w zakażeniu Chlamydia powinna rozpocząć się jak najszybciej po postawieniu rozpoznania klinicznego, przed uzyskaniem ostatecznego rozpoznania mikrobiologicznego. Jednoczesne leczenie partnera seksualnego ma podstawowe znaczenie w prewencji nawrotów zakażenia Chlamydia trachomatis.
Antybiotykoterapia w ciąży jest bezpieczna, ale decyzję o sposobie leczenia (rodzaj antybiotyku) zawsze podejmuje lekarz prowadzący ciążę, kierując się zarówno dobrem mamy, jak i rozwijającego się dziecka. U kobiet w ciąży wymagane jest wykonanie badania kontrolnego po trzech tygodniach od zakończenia leczenia.
Opracowano na podstawie: Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące zakażeń Chlamydia trachomatis w położnictwie i ginekologii, 2007.