Borelioza, znana również jako choroba z Lyme, to choroba zakaźna, której przyczyną jest przenoszona przez kleszcze bakteria Borrelia burgdorferi. Kleszcze pełnią zatem rolę wektorów, przenosząc patogeny na ludzi podczas ukłucia. Dlatego też borelioza jest szczególnie częsta tam, gdzie kleszcze występują powszechnie (obszary endemiczne), czyli na terenach leśnych, łąkach i na obszarach trawiastych.
Kleszcze są małymi pajęczakami, które odżywiają się krwią dziko żyjących zwierząt. Głównymi żywicielami kleszczy są duże ssaki, takie jak sarny czy jelenie. Kleszcz wkłuwa się w skórę ofiary przy pomocy rurki ssącej. W trakcie żerowania kleszcze mogą przenieść bakterie Borrelia burgdorferi z zakażonego zwierzęcia do organizmu człowieka.
Cykl życia kleszcza trwa około 2–4 lata i obejmuje trzy stadia rozwojowe: larwę, nimfę oraz postać dorosłą. Aby osiągnąć kolejne stadium rozwoju, kleszcze potrzebują minimum 3 żywicieli. Człowiek może być żywicielem przypadkowym każdej formy rozwojowej kleszcza, co istotnie zwiększa ryzyko zakażenia, gdyż ze względu na mały rozmiar larw i nimf większość zakażonych nie pamięta kontaktu z tym pasożytem. Szacuje się, że około 30–60% wszystkich ukłuć kleszcza pozostaje niezauważonych.
Po ukłuciu przez zakażonego kleszcza bakterie Borrelia burgdorferi przenikają do ludzkiego ciała i mogą wywołać szereg objawów klinicznych. Najczęstszym objawem wczesnej boreliozy jest rumień wędrujący, który jest charakterystyczną, czerwoną zmianą na skórze, zwykle wokół miejsca ukłucia. Jednak nie wszystkie przypadki boreliozy objawiają się rumieniem wędrującym, co utrudnia postawienie diagnozy i wiąże się z koniecznością wykonania badań laboratoryjnych.
Zagrożenia boreliozą nie powinno się bagatelizować, dlatego ważne jest, aby z należytą uwagą podejść do kwestii profilaktyki boreliozy. Ochrona przed kleszczami obejmuje noszenie odpowiedniej odzieży ochronnej, stosowanie środków odstraszających oraz regularne sprawdzanie ciała pod kątem obecności kleszczy po powrocie z obszarów, gdzie mogą one występować. W przypadku podejrzenia zakażenia krętkami Borrelia należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem, ponieważ wczesne rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia są kluczowe dla szybkiego powrotu do zdrowia.