Borelioza jest tematem, który często wywołuje wiele pytań i nieporozumień. Wokół tej choroby krążą różne mity, które mogą prowadzić do dezinformacji. Odróżnianie faktów od mitów na temat boreliozy może pomóc w lepszym zrozumieniu tej choroby i skutecznym jej zapobieganiu oraz leczeniu. Poniżej przedstawiamy kilka najczęstszych faktów i mitów na temat tej choroby:
FAKT: Szybkie i prawidłowe usunięcie kleszcza zmniejsza ryzyko zachorowania na boreliozę.
TAK. Uważa się że prawidłowe usunięcie kleszcza do 24 godzin od ukłucia znacząco zmniejsza ryzyko zachorowania na boreliozę.
FAKT: Rumień wędrujący jest charakterystycznym objawem boreliozy.
TAK. Rumień wędrujący, czerwony pierścień na skórze, jest jednym z najbardziej charakterystycznych objawów boreliozy. Pojawienie się rumienia wędrującego potwierdza boreliozę bez konieczności wykonywania badań laboratoryjnych.
FAKT: W przypadku boreliozy kluczowa jest profilaktyka.
TAK. Unikanie obszarów z wysokim ryzykiem, noszenie odpowiedniego ubioru i stosowanie środków odstraszających to skuteczne środki zapobiegawcze. Regularna kontrola ciała po pobycie na świeżym powietrzu również pomaga w szybkim wykrywaniu kleszczy.
FAKT: Kleszcze mogą przenosić również inne choroby niż borelioza.
TAK. Oprócz boreliozy kleszcze mogą przenosić inne choroby, takie jak choroby wirusowe (np. kleszczowe zapalenie mózgu (KZM)), choroby bakteryjne (np. anaplazmoza), choroby wywoływane przez pierwotniaki (np. babeszjoza).
MIT: Wszystkie kleszcze przenoszą boreliozę.
NIE. Chociaż borelioza jest szeroko rozpowszechniona wśród populacji kleszczy, nie wszystkie kleszcze są nosicielami tej bakterii.
MIT: Jeśli ugryzie Cię kleszcz, który jest nosicielem boreliozy, pojawi się u Ciebie rumień wędrujący.
NIE. Rumień wędrujący nie pojawia się u każdego zakażonego pacjenta. Szacuje się, że objaw ten występuje u 60–80% chorych. Co należy wiedzieć na temat rumienia wędrującego? Rumień wędrujący nigdy nie pojawia się bezpośrednio po ukłuciu przez kleszcza. Ujawnia się zwykle w ciągu 3–30 dni od ukłucia przez kleszcza w postaci plamistej, owalnej lub okrągłej zmiany skórnej o wyraźnie zaznaczonych brzegach. Rumień wędrujący od momentu pojawienia się ma tendencję do powiększania się – początkowo jest to czerwona bądź czerwonosinawa plamka lub grudka, która szybko powiększa się ku obwodowi, przekraczając umowną granicę 5 cm.
MIT: Kleszcze, które przenoszą boreliozę, są aktywne tylko w cieplejszych miesiącach.
NIE. Kleszcze są zwykle aktywne od wczesnej wiosny do późnej jesieni, ale mogą być także aktywne w ciepłe zimowe dni. Ryzyko pokłucia przez kleszcze istnieje zawsze, gdy są sprzyjające warunki bytowania kleszczy, do których należą: odpowiednia wilgotność, szata roślinna, obecność zwierząt.
MIT: Kleszcze spadają z drzew.
NIE. Kleszcze nie skaczą ani nie spadają, „zbieramy” je na swoje ubranie lub ciało, dotykając krzewów czy traw. Kleszcz wędruje później w poszukiwaniu nagiej, cienkiej i wilgotnej skóry. Pamiętaj, aby po wizycie w lesie, spacerze wśród krzaków, relaksie na działce czy uprawianiu aktywności fizycznej na świeżym powietrzu dokładnie sprawdzić siebie, swoje ubranie i używany sprzęt. Umożliwi to pozbycie się kleszcza, zanim znajdzie odpowiednie miejsce do ukłucia.
MIT: Borelioza jest chorobą nieuleczalną.
NIE. Borelioza jako choroba bakteryjna może być z sukcesem leczona antybiotykami. Kluczowe jest właściwe i szybkie rozpoznanie. Mitem jest twierdzenie, że boreliozy nie da się wyleczyć. Bardzo często można jednak spotkać się z historiami pacjentów, którzy z powodu boreliozy przez kilka lat przyjmują antybiotyki lub stosują alternatywne, nierekomendowane terapie. Zgodnie z zaleceniami w przypadku, gdy antybiotykoterapia (niekiedy dwukrotna) nie powoduje ustąpienia objawów, należy rozważyć inne przyczyny dolegliwości pacjenta. W takiej sytuacji warto rozszerzyć diagnostykę w kierunku innych chorób.