Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ang. European Centre for Disease Prevention and Control, ECDC) alarmuje, że liczba zakażonych wirusem Zachodniego Nilu (ang. West Nile Virus, WNV) jest wyższa niż w analogicznym okresie w poprzednich latach i wciąż rośnie. W nadchodzących tygodniach prognozowany jest dalszy wzrost liczby przypadków.
Wirus Zachodniego Nilu – charakterystyka i objawy
Wirus Zachodniego Nilu jest najbardziej geograficznie rozpowszechnionym arbowirusem na świecie. Spotyka się go nie tylko w regionach tropikalnych, ale ze względu na zmiany klimatyczne, podróże oraz globalizację – również w klimacie umiarkowanym. Do zakażenia człowieka dochodzi w wyniku ukąszenia przez komara. Głównymi gospodarzami WNV są komary z rodzaju Culex (w szczególności gatunki należące do kompleksu Culex pipiens), jak również Aedes i Mansonia.Wirus może być również przenoszony na zwierzęta, głównie ptaki i konie. Stwierdzono także rzadkie przypadki transmisji wirusa u ludzi podczas karmienia dzieci piersią, transfuzji krwi, poprzez łożysko oraz na skutek transplantacji organów.
Gorączka Zachodniego Nilu spowodowana przez WNV jest chorobą odzwierzęcą, która występuje na wszystkich kontynentach. Zwykle infekcje przebiegają bezobjawowo, ale u części chorych mogą pojawić się objawy grypopodobne, a czasami również powiększenie wątroby i śledziony. U około 1% chorych obserwuje się WNND (ang. West Nile Neuroinvasive Disease) objawiający się zapaleniem mózgu lub zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, a do 14% hospitalizowanych pacjentów umiera.
Wzrost liczby infekcji u ludzi
W 2024 roku zaobserwowano wzrost liczby przypadków gorączki Zachodniego Nilu w Europie, przede wszystkim w Hiszpanii i Grecji. Do 7 sierpnia zakażenia odnotowano w 9 europejskich krajach: Chorwacji, Francji, Grecji, Serbii, Hiszpanii, na Węgrzech, w Austrii, Rumunii, we Włoszech.
Sytuacja epidemiczna w Hiszpanii
Według andaluzyjskiej organizacji zdrowia (hiszp. Servicio Andaluz de Salud, SAS) do dnia 9 sierpnia 2024 na gorączkę Zachodniego Nilu zachorowało w Hiszpanii 26 osób.Jak twierdzą hiszpańskie organizacje rządowe, liczba ta z pewnością jest niedoszacowana.
Sytuacja epidemiczna w Grecji
Grecka Narodowa Organizacja Zdrowia Publicznego (EODY) potwierdziła już w tym roku 55 nowych przypadków zakażenia, co stanowi 5 razy więcej chorych niż w analogicznym okresie w 2023 roku. Wszystkie osoby wymagały hospitalizacji, osiem zmarło na skutek zachorowania, a najmłodszy pacjent miał 36 lat. Władze greckie prognozują, że liczba zakażeń będzie się zwiększać, a obecna sytuacja epidemiczna jest skutkiem łagodnej zimy, która doprowadziła do wzmożonej aktywności komarów.
Sytuacja epidemiczna w Polsce
Do tej pory wszystkie odnotowane w Polsce przypadki infekcji wirusem Zachodniego Nilu związane były z odbywaniem podróży zagranicznych. Od kilku tygodni w Warszawie obserwowany jest masowy pomór ptaków, u których stwierdzono zakażenie WNV. Główny Inspektor Sanitarny uspokaja, że przypadków jest niewiele, a ryzyko zakażenia człowieka jest niskie. Należy jednak bacznie monitorować rozwój sytuacji epidemicznej, która ze względu na wzrost temperatury i zwiększenie populacji komarów może być zmienna. Podczas podróży do egzotycznych regionów świata koniecznie trzeba pamiętać o stosowaniu repelentów odstraszających insekty, a jeśli po powrocie doświadcza się objawów charakterystycznych dla gorączki Zachodniego Nilu, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem, który zleci wykonanie odpowiednich testów diagnostycznych.
Diagnostyka gorączki Zachodniego Nilu
W przypadku podejrzenia gorączki Zachodniego Nilu lekarz zaleca wykonanie odpowiednich testów laboratoryjnych. Infekcja ta przebiega z objawami, które są typowe dla wszystkich chorób grypopodobnych, co uniemożliwia rozpoznanie infekcji WNV wyłącznie na podstawie symptomów.
Zakażenie WNV można potwierdzić w badaniach molekularnych, które umożliwiają wykrycie materiału genetycznego wirusa w próbce pobranej od pacjenta. Alternatywą są testy serologiczne, które wykonuje się z krwi. Polegają one na wykrywaniu specyficznych przeciwciał przeciwko WNV w klasie IgM oraz IgG.
Opracowano na podstawie:
- Raport ECDC, https://www.ecdc.europa.eu/en/west-nile-fever/surveillance-and-disease-data/disease-data-ecdc [dostęp 14.08.2024].
- https://www.euroimmun.pl/gwaltowny-wzrost-liczby-zakazen-wirusem-zachodniego-nilu-w-europie/ [dostęp: 14.08.2024].
- Ciota A.T., West Nile virus and its vectors, “Current Opinion in Insect Science” 2017 (22): 28–36, https://doi.org/10.1016/j.cois.2017.05.002.
- https://www.fitfortravel.nhs.uk/news/newsdetail.aspx?id=24712 [dostęp: 14.08.2024].
- https://medycynatropikalna.pl/choroba/goraczka-zachodniego-nilu [dostęp: 14.08.2024].
- https://www.gov.pl/web/wsse-poznan/goraczka-zachodniego-nilu [dostęp: 14.08.2024].
- Kotsev S. et al., West Nile Fever – Clinical and Epidemiological Characteristics, “Review of the Literature and Contribution with Three Clinical Cases, Folia Medica” 2020; 62 (4): 843–50, doi: 10.3897/folmed.62.e51225.
