Czym jest PINKtober
PINKtober to globalna kampania organizowana co roku w październiku, której celem jest zwiększenie świadomości na temat raka piersi. Październik, określany jako Miesiąc Świadomości Raka Piersi, to szczególny czas, aby zwrócić uwagę na problem, który co roku dotyka miliony kobiet na całym świecie. W tym okresie wiele organizacji i społeczności koncentruje się na edukacji, promowaniu wczesnego wykrywania i wspieraniu osób zmagających się z rakiem piersi.
Dlaczego warto się badać
Rak piersi rozwija się w komórkach gruczołu piersiowego i jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych u kobiet. Wczesne wykrycie choroby znacząco zwiększa szanse na skuteczne leczenie, dlatego profilaktyka odgrywa kluczową rolę. Czynniki zwiększające ryzyko zachorowania to:
- Czynniki genetyczne – mutacje w genach BRCA1 i BRCA2 oraz innych genach powiązanych z nowotworami.
- Styl życia – m.in. nadmierne spożycie alkoholu, palenie papierosów, brak aktywności fizycznej czy niezdrowa dieta.
- Czynniki hormonalne – długotrwałe stosowanie hormonów, późna menopauza czy brak ciąż mogą zwiększać ryzyko rozwoju nowotworu.
Jakie badania warto wykonać
W pierwszej kolejności warto zacząć od regularnego samobadania piersi. Jest to prosta, lecz skuteczna metoda, którą każda kobieta powinna wykonywać co miesiąc. Samobadanie polega na systematycznym dotykaniu i obserwacji piersi w celu wykrycia ewentualnych zmian, takich jak guzki, zmiany kształtu czy struktury skóry. Badanie najlepiej przeprowadzać kilka dni po zakończeniu miesiączki, kiedy piersi są mniej napięte.
Kolejnym krokiem są badania obrazowe, takie jak:
- USG piersi – szczególnie polecane młodszym kobietom, u których gęsta tkanka gruczołowa może utrudniać wykrycie zmian. USG pomaga różnicować łagodne guzki od potencjalnie złośliwych zmian.
- Mammografia – zalecana przede wszystkim kobietom powyżej 40. roku życia. To najdokładniejsza metoda wczesnego wykrywania raka piersi, pozwalająca wychwycić zmiany przed ich wyczuwalnością.
Rola genów BRCA1 i BRCA2
Mutacje w genach BRCA1 i BRCA2 znacznie zwiększają ryzyko rozwoju raka piersi i innych nowotworów, takich jak rak jajnika. Geny te odpowiadają za naprawę uszkodzeń DNA i kontrolę podziałów komórkowych. Mutacje zaburzają te procesy, prowadząc do niekontrolowanego rozrostu komórek i rozwoju nowotworu.
- BRCA1 – mutacje w tym genie znacząco zwiększają ryzyko raka piersi i jajnika, mogą być też związane z rozwojem innych nowotworów, takich jak rak trzustki czy rak prostaty.
- BRCA2 – mutacje mają podobne skutki jak w przypadku BRCA1, zwiększając ryzyko rozwoju nowotworów, zwłaszcza raka piersi i jajnika.
Dlaczego warto badać geny BRCA
Wykrycie mutacji w genach BRCA1 i BRCA2 pozwala na wczesne zidentyfikowanie ryzyka zachorowania na raka piersi i inne nowotwory. Umożliwia to podjęcie działań profilaktycznych, takich jak częstsze badania kontrolne, profilaktyczne zabiegi chirurgiczne (np. mastektomia) czy farmakoterapia. Wczesne wykrycie mutacji pomaga również w lepszym zaplanowaniu diagnostyki i leczenia, co może znacząco obniżyć ryzyko zachorowania.
Opracowano na podstawie:
