Znajdź laboratorium

Gdy układ odpornościowy (immunologiczny) zaczyna działać nieprawidłowo, może w wyniku błędu atakować własne komórki czy tkanki. Jest to związane ze zjawiskiem autoagresji i procesem wytwarzania autoprzeciwciał.

Co to są przeciwciała antyneuronalne?

Przeciwciała antyneuronalne (inaczej antyneuralne) to szczególna grupa autoprzeciwciał, które są skierowane przeciwko różnym strukturom układu nerwowego. Choć przeciwciała te zostały odkryte stosunkowo niedawno, ich liczba z roku na rok dynamicznie rośnie. Początkowo uważano, że przeciwciała antyneuronalne są zawsze związane z rozwojem nowotworu i dlatego określano je terminem „przeciwciała onkoneuronalne”. Jednak późniejsze badania wykazały, że przeciwciała te mogą być obecne nie tylko u pacjentów cierpiących na raka, ale także u osób z zaburzeniami neurologicznymi, które nie są związane z chorobą nowotworową.

Kiedy warto wykonać badanie przeciwciał antyneuronalnych?

Badanie w kierunku tych przeciwciał jest zwykle zlecane przez neurologa, gdy u pacjenta wystąpią objawy ze strony układu nerwowego, takie jak:

• osłabienie mięśni
• zaburzenia ruchowe
• napady padaczkowe
• zaburzenia mowy
• dezorientacja i zaburzenia świadomości
• nagłe zmiany osobowości, nadpobudliwość, agresja
• halucynacje, urojenia

Dlaczego warto wykonać to badanie?

Oznaczenie przeciwciał antyneuronalnych:

• umożliwia diagnozowanie chorób autoimmunizacyjnych układu nerwowego,
• może być pomocne w rozpoznaniu nowotworu na wczesnym etapie, zanim wystąpią wyraźne objawy,
• jest wskazówką do wdrożenia odpowiedniego leczenia, co poprawia rokowania.

Co jest materiałem do badania przeciwciał antyneuronalnych?

O materiale do badania przeciwciał antyneuralnych decyduje lekarz, choć najczęściej testy wykonuje się równolegle w surowicy krwi pacjenta i płynie mózgowo-rdzeniowym.

Jak przygotować się do badania?

Nie jest wymagane specjalne przygotowanie – badanie przeciwciał antyneuronalnych z krwi można wykonać niezależnie od pory dnia. Warto jednak skonsultować się z neurologiem, który pomoże w ocenie wskazań do badania.

Czy przeciwciała antyneuronalne można badać u dzieci?

Tak, przeciwciała antyneuronalne można badać u dzieci. Testy z krwi czy płynu mózgowo-rdzeniowego dziecka nie różnią się od tych wykonywanych w przypadku materiałów pobranych od osób dorosłych.

Jak interpretować wyniki badań przeciwciał antyneuronalnych?

Wyniki badań przeciwciał antyneuralnych należy interpretować ostrożnie, ponieważ mogą one być niekiedy obecne również u osób zdrowych. W przypadku niepokojących objawów i chęci uzyskania prawidłowego rozpoznania konieczna jest konsultacja z neurologiem, który może kompleksowo ocenić stan zdrowia z uwzględnieniem objawów, wyników badań i historii medycznej pacjenta.

Jakie choroby można zdiagnozować, wykonując badanie przeciwciał antyneuronalnych z krwi?

Badanie przeciwciał antyneuronalnych z krwi pozwala zdiagnozować wiele schorzeń, w szczególności związanych z układem nerwowym. Oto lista najczęstszych chorób i stanów, które mogą być związane z obecnością tych przeciwciał:

1. Autoimmunologiczne zapalenie mózgu (encefalopatia autoimmunologiczna)

• Choroba spowodowana nieprawidłowym działaniem układu immunologicznego, który atakuje własny mózg.
• Przykładowe objawy: napady padaczkowe, zaburzenia psychiczne, problemy z pamięcią i koncentracją.

2. Neurologiczne zespoły paranowotworowe (NZP)

• Są to zaburzenia neurologiczne towarzyszące niektórym nowotworom, np. rakowi płuc, piersi czy jajnika.
• Przykładowe objawy: neuropatie, osłabienie mięśni, zaburzenia równowagi i koordynacji.

3. Choroby ze spektrum neuromyelitis optica (NMOSD)

• Choroba autoimmunizacyjna uszkadzająca nerwy wzrokowe i rdzeń kręgowy, która jest związana z przeciwciałami anty-AQP4.
• Przykładowe objawy: ból gałek ocznych, utrata wzroku, paraliż, osłabienie kończyn.

Jak wygląda badanie przeciwciał antyneuronalnych z krwi?

Badanie przeciwciał antyneuronalnych z krwi jest prostą i nieinwazyjną procedurą diagnostyczną. Próbka krwi pobierana jest z żyły łokciowej przez wykwalifikowany personel medyczny. Cały proces trwa kilka minut i jest niemal bezbolesny, poza krótkim ukłuciem igły. Pobrana próbka jest następnie transportowana do laboratorium, gdzie przeprowadza się badania diagnostyczne. Najczęściej wykorzystuje się testy takie jak immunofluorescencja pośrednia z wykorzystaniem różnych substratów lub immunoblot. Wyniki są zazwyczaj dostępne w ciągu kilku lub kilkunastu dni roboczych. W przypadku bardziej zaawansowanych testów czas oczekiwania może być dłuższy. Wyniki badań muszą być interpretowane przez lekarza w kontekście objawów klinicznych, historii choroby i innych badań diagnostycznych.

Gdzie można wykonać badania w kierunku przeciwciał antyneuronalnych

Badania w kierunku przeciwciał antyneuronalnych można wykonać w wielu laboratoriach diagnostycznych na terenie całej Polski. Znajdziesz je za pomocą wyszukiwarki umieszczonej na górze strony. Wprowadź swój adres w pole wyszukiwania, by uzyskać listę najbliżej położonych placówek. Szczegółowe informacje na temat badań, np. o cenie lub czasie oczekiwania na wynik, możesz uzyskać, kontaktując się bezpośrednio z wybraną placówką.