Mpox (wcześniej małpia ospa) to choroba odzwierzęca wywoływana przez wirusa Monkeypox virus (MPXV). Wirus ten najczęściej przenoszony jest przez drobne ssaki i występuje głównie w tropikalnych lasach zachodniej oraz środkowej Afryki. Pierwszy przypadek zakażenia człowieka odnotowano w 1970 roku. Na innych kontynentach wirus pojawił się po raz pierwszy dopiero w 2003 roku.
Do zakażenia MPXV dochodzi poprzez kontakt z chorym zwierzęciem, na przykład na skutek ugryzienia. Między ludźmi wirus przenosi się głównie przez bezpośredni kontakt, a rzadziej drogą kropelkową – poprzez kaszel, kichanie lub ślinę. Nowe warianty MPXV mogą przenosić się również poprzez kontakty seksualne, co znacząco utrudnia kontrolowanie infekcji MPXV.
Specjaliści ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wyrażają szczególne zaniepokojenie nowym wariantem wirusa MPXV, kladem 1b. Okres jego inkubacji wynosi od 5 do 21 dni, a początkowe objawy infekcji przypominają grypę. Nieswoiste symptomy często utrudniają ich powiązanie z mpox. Na tym wczesnym etapie choroby może dochodzić do nieświadomego zakażania partnerów lub partnerek seksualnych.
Objawy małpiej ospy (mpox)
W większości przypadków mpox przebiega łagodnie lub umiarkowanie, a chorzy po infekcji wracają do pełni zdrowia. Jednak u niektórych osób, szczególnie z obniżoną odpornością lub u dzieci poniżej 2. roku życia, objawy mogą być bardziej nasilone i prowadzić do poważnych powikłań, a w rzadkich przypadkach nawet do zgonu. Typowe symptomy obejmują gorączkę, bóle głowy, mięśni i pleców, powiększone węzły chłonne oraz wysypkę. W ciężkich przypadkach wysypka może obejmować całe ciało, w tym twarz. Początkowo zmiany skórne mają formę plam, które z czasem przekształcają się w pęcherze, a następnie w krosty. Są one często swędzące i podatne na nadkażenia.
Diagnostyka i leczenie małpiej ospy (mpox)
Ze względu na nieswoiste objawy w celu postawienia diagnozy konieczne jest wykonanie badań laboratoryjnych. Pewne rozpoznanie zapewniają testy PCR wykrywające materiał genetyczny wirusa MPXV.
Leczenie mpox jest objawowe i opiera się na powszechnie dostępnych lekach, takich jak środki przeciwgorączkowe, przeciwświądowe i przeciwbólowe. Choroba zwykle trwa od 2 do 4 tygodni.
Wywiad z polską ekspertką ds. chorób zakaźnych
Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat mpox i chcesz znać odpowiedź na pytanie, czy istnieje realne zagrożenie wybuchem epidemii w Europie, koniecznie przeczytaj wywiad z panią prof. dr hab. n. med. Joanną Zajkowską (Zastępcą Kierownika Kliniki Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku). W wywiadzie poruszony został temat zakaźności nowego wariantu wirusa oraz prognozy jego dalszego rozprzestrzeniania się w Europie.
Pani prof. Joanna Zajkowska alarmuje: „Z powodu braku rezerwuaru zwierzęcego w Europie możliwa jest tylko transmisja człowiek–człowiek. Jednak jeśli na terenie Afryki nie zostaną wprowadzone szczepienia uodparniające lokalnych mieszkańców, liczba chorych zwiększy się, a ekspansja wirusa na drodze człowiek–człowiek może być bardziej intensywna, szczególnie podczas wydarzeń sportowych czy koncertów, kiedy spotykają się duże grupy ludzi z różnych części świata.”
Pierwszy przypadek klad 1b w Stanach Zjednoczonych
W listopadzie w Stanach Zjednoczonych rozpoznano pierwszy przypadek nowego wariantu mpox (klad 1b). Pacjent zakaził się MPXV podczas podróży do Afryki Wschodniej. Po leczeniu w San Mateo w Kalifornii został skierowany na izolację domową, gdzie obecnie odpoczywa i stopniowo odzyskuje zdrowie. Jest to kolejny przypadek zachorowania odnotowany w krajach wysoko rozwiniętych od czasu, gdy WHO ogłosiła globalny stan zagrożenia mpox w sierpniu 2024 roku.
Opracowano na podstawie:
